Ülkenin güneyindeki Helmend vilayetinin Nahri ilçesinde okulu, sağlık ocağı, elektriği, ısıtma sistemi, su şebekesi ve hatta doğru düzgün yolu dahi olmayan Tormi köyünün çocukları, ilk defa deftere, kaleme, alfabeye kavuşurken ülkelerine dair genel bilgileri öğrenmeye başladı.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) verilerine göre, Afganistan genelinde yüzde 60'ı kız olmak üzere, 3,7 milyon çocuk okula gidemiyor.
Kırsaldaki köylerin büyük çoğunluğunda eğitim ve sağlık kurumları bir yana, yaşam için gerekli temel imkanlar bile bulunmuyor.
Yetişkinlerin dahi okuma yazma bilmediği köylerde, bu sıkıntıları hafifletmek için fedakar Afganlar ellerini taşın altına koyuyor.
Açık alanda, ağaçların altında eğitim
AA muhabirine konuşan Abdul Kadir Pason adlı Afgan genci de fedakar eğitimcilerden biri. 20 yaşındaki Pason, okulu olmayan Tormi köyündeki çocukları, 4 ay önce başlattığı seferberlik kapsamında eğitimle tanıştırdı.
Dersler, köy muhtarının misafirhanesinin avlusunda, ağaçların altında işleniyor. Derslere, kızlı erkekli yaklaşık 200 çocuk katılıyor. Çocuklar, haftanın belirli günlerinde derslere gelip günde 4-5 saat eğitim alıyor.
Burası artık, köy çocuklarının yaşamlarında ilk defa eğitim aldıkları bir "okul" işlevi görüyor.
Kızlı erkekli işlenen derslerde çocuklar, öğretmenlerinin söylediklerini not alıp tekrar ediyor. Tahtaya kalkan çocuklar öğrendiklerini arkadaşlarına tekrarlattırıyor. Kimi çocuklar ilk defa defter, kalem ve çanta sahibi olduğunu ifade ederken yetkililere, köydeki eğitim imkanlarının artırılması çağrısı yapıyor.
Babası köyün muhtarı olan Pason, köylüleri çocuklarını derslere göndermesi için teşvik ediyor ve tek başına her gün çocuklara ilkokul müfredatına uygun olarak okuma yazma, temel matematik işlemleri ve Afganistan'ın tarihi ve coğrafyasını öğretiyor.
Liseden sonra kendisini köyündeki çocukların eğitimine adadığını aktaran Pason, sonunda başlatabildiği eğitim seferberliği ile buradaki çocuklara, geleceğe dair umut aşıladığını; bundan son derece mutlu olduğunu dile getirdi.
Okul olmadığı için hiçbiri eğitim alamadı
Pason, memleketi Tormi'nin, Helmand vilayetinin en ücra köylerinden biri olduğunu ve yıllardır yaşanan savaş nedeniyle çoğu çocuğun eğitimden mahrum kaldığını söyledi.
Köyde hiç okul bulunmadığını ifade eden Pason, bu nedenle kendisinin de liseyi vilayet merkezinde tamamladığını belirtti.
Pason, köydeki gençlerin eğitimden mahrum kalmaması için tek başına çalışma başlattığını anlattı.
Derslere, 70'i kız 200 öğrencinin katıldığını kaydeden Pason, "Gençlerin eğitimsiz kalmasına tahammül edemedim. Köyümde başka okul olmadığı için benim açtığım okul hemen doldu ve başka öğrenci kabul edecek kapasitemiz yok." dedi.
Pason, dersleri tek başına idare etmekte zorlandığını ancak imkan olmadığı için buna mecbur olduğunu söyledi.
İlkokuldaki tüm dersleri öğrencilere tek başına anlattığını belirten Pason, "Okul binamız bulunmuyor. Havalar soğumaya başladı ve kış aylarında nerede eğitim vereceğimizi düşünüyorum. Eğitimi sekteye uğratmamak için okulu tatil etmek de istemiyorum." diye konuştu.
Pason, çiftçilikle uğraşan köy halkının dar gelirli olduğunu ve bazılarının çocuklarına kitap ve kırtasiye malzemesi dahi alacak imkana sahip olmadığını söyledi.
Köy halkının çoğu okuma yazma bilmiyor
Pason, bölgelerinin, savaştan en fazla etkilenen yerlerden olduğunu bu nedenle burada okul inşa edilemediğini ve köy halkının çoğunluğunun okuma yazma dahi bilmediğini belirtti.
Başlattığı bu eğitim seferberliğinin köyde bir ilk olduğunu vurgulayan Pason, köy halkından tam destek aldığını dile getirdi.
Pason, "Uluslararası yardım kuruluşlarından bize tam teşekküllü bir okul yapmasını istiyoruz. Köyümüz sadece eğitim açısından değil, her açıdan geri kalmış durumda ve bunun da en önemli sebebi yıllardır yaşanan savaş." ifadelerini kullandı.
Öğrenciler gelecek hayali kuruyor
Öğrencilerden 9 yaşındaki Osman Han, burada öğrendiği bilgilerle ufkunun açıldığını belirterek "Daha önce hiç okula gitmedim. Yeni açılan bu okul sayesinde ilk kez kalemle tanıştım ve çok mutluyum. Okulumuzun binası olmadığı için kışın ne yapacağımızı düşünüyorum." dedi.
Kitap ve kırtasiye alacak parasının bulunmadığını belirten Han, buna rağmen her gün derse geldiğini ve bir şeyler öğrenmek için çabaladığını söyledi.
10 yaşındaki Ferişte Rahman da artık bir "okula" sahip olduklarını ancak sınıfın bulunmadığını kaydetti.
Başlarını sokabilecekleri iki sınıfın dahi kendilerine yeteceğini dile getiren Rahman, gelecekte doktor olup kendi köyünde hizmet vermek istediğini belirtti.
Rahman, "Köyümde ne okul var ne de sağlık ocağı. Ben okuyup doktor olarak bu köydeki halkıma hizmet vermek istiyorum. Çünkü burada biri hasta olduğunda yüzlerce kilometre uzaklıktaki vilayet hastanesine gitmesi gerekiyor." diye konuştu.
Köy halkı destek veriyor
Yıllardır savaşın ve kargaşanın yaşandığı köyde imkansızlıklar içerisinde de olsa ilk kez bir eğitim yuvasının faaliyette olması, köy halkını sevindiriyor.
Köy sakinlerinden Norayel Kelival, çocuklarının ilk kez bu fırsat sayesinde eğitim yüzü gördüğünü belirterek yaklaşan kışa karşı çaresiz kaldıklarını söyledi.
Köyün bir diğer sakini Hacı Zaman Han ise "Bizim çocuklarımızın da doktor, mühendis ve pilot olma hakkı var. Okul olmadan bu hakkı nasıl elde edecekler? Bu nedenle okulun açılması, köyümüzü fazlasıyla mutlu etti. Bize hem okul ve hem öğretmen lazım." değerlendirmesini yaptı.
