Gazze Şeridi ve Lübnan sınırındaki savaş neredeyse beş aydır devam ediyor, ancak İsrail'in çatışmadaki hedefleri konusunda hâlâ belirsizlik hâkim.
Hamas yönetimini yok etme hedefini gerçekleştirebilmek için, İsrail’in alternatif bir oluşum önermesi gerekiyor, fakat böyle bir oluşum henüz ortada yok. İsrail, Gazze Şeridi’ni doğrudan/dolaylı ya da gizli olarak yönetme hevesinde değil. Dolayısıyla Hamas üyelerinin geri dönmelerini ve Gazze halkını yönetmeye devam etmelerini engelleyemez.
Hamas’ı yok etmek
Filistinliler arasında çok geniş bir desteğe sahip olan Hamas’ı yok etmek, neredeyse imkânsız bir görev. Onu yok etmek için, siyasi/sosyal/ekonomik alanlarda zayıflatmak gerekiyor ancak böyle bir süreç uzun yıllar alabilir ve başarılı olacağı da garanti edilemez.
Askerî açıdan bakıldığında, Ekim 2023'ten bu yana Hamas; personel, silah ve teçhizat kaybı açısından tarihinin en ağır darbesini aldı. İsrail, Refah'taki son kalesini de yok ederek Hamas'ı zayıflatma sürecini tamamlayabilir. Fakat Biden yönetimi Refah'a saldırı konusunda isteksiz olduğunu ifade ediyor ve İsrail'in ABD'ye büyük oranda ihtiyaç duyduğu biliniyor. İsrail bir saldırı başlatsa ve Refah'taki Hamas taburları yenilgiye uğratılsa ve Hamas ordusunun tamamı etkisiz hale getirilse bile, bu İsrail için gerçekten de önemli ancak sınırlı bir başarı olacaktır. Hamas başka şekillerde savaşmaya devam edecektir.
İsrail ordusu; Arap ülkelerine karşı -1982'ye kadar- yapılan savaşlarda, onları, ana muharebe birliklerini yok etme suretiyle mağlup etti. Bu şekilde elde edilen zaferlerden sonra Arap devletlerinin kaybettiği açıkça belli oluyordu. Ancak Gazze'deki "Hamastan" [Hamas yönetimi altında bulunan Gazze Şeridi'ni tanımlamak için kullanılan pejoratif bir ifade] farklı kurallara göre işliyor.
Arap orduları; ağır topçu, hava kuvvetleri ve donanmanın yanı sıra büyük zırhlı birlik oluşumlarına dayanıyordu. Buna karşılık Hamas, gelişmiş silah ve araçlara sahip olsa da, savaştan önce en güçlü olduğu dönemde bile zırhlı birliklere değil küçük piyade birlikleri halinde hareket eden bir orduya sahipti.
Hamas'ın on binlerce roketi, tanksavar füzeleri ve havan topları var ama ağır topları yok. İnsansız hava araçları ve İHA'ları var ama hava kuvvetleri yok ve bir tür deniz komando birliği var ama donanması yok. Aslında Hamas için vur-kaç saldırıları, pusular, tuzaklar ve mayınlar gibi gerilla taktikleri kullanan küçük piyade birlikleriyle savaşmak daha uygun.
Hamas’ın "başlarını” ortadan kaldırmak
İsrail'in bir diğer hedefi de savaşı mümkün olan en kısa sürede sona erdirme arzusunun bir parçası olarak Hamas'ın lider kadrosunu ele geçirmek ya da öldürmek. Fakat geçmişteki girişimler Hamas'ın, 2004 yılında örgütün kurucusu Ahmed Yasin ve halefi Abdülaziz Rantisi'nin öldürülmesinde olduğu gibi, benzer darbelerden sonra toparlanabildiğini gösterdi.
Her ikisi de Hamas'ta baskın figürlerdi ama onlardan sonra örgüt ayakta kalmayı başardı. Yahya Sinvar, eğer bir şekilde bu pozisyonu terk etmek zorunda kalırsa, yerine kendisinden bile daha tehlikeli birini bulacaktır. (...) İsrail, Hamas'ın üst düzey bir üyesine suikast düzenlediğinde ya da onu hapsettiğinde, ona sadık olanların yükselmesi için bir alan yaratmış oluyor. Bu bağlamda, Hamas'ın tepe kadrosundaki terfiler ve mücadeleler İsrail’in eylemleri ile yakından bağlantılıdır.
Hizbullah cephesinde kademeli bir tırmanış
Lübnan'da, Hizbullah cephesinde kademeli bir tırmanma var. İsrail, Gazze Şeridi’nde önemli savaş deneyimi kazanmış olan en iyi birliklerini Lübnan'daki savaş alanına göndermeyi tercih ediyor. Bu da Gazze'deki savaşı mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek ve bu birliklerin dinlenmesine, organize olmasına ve Hamas'tan daha güçlü bir düşmanla karşılaşmak üzere eğitim almasına izin vermek için bir başka neden.
2006 yılından bu yana Hizbullah ve İsrail tam ölçekli bir savaşa girmekten kaçınmayı başardı. Ekim 2023'ten bu yana ise aralarında bir gerginlik var, ancak bunu büyük bir çatışmaya dönüşmeden dizginlemek ve hatta sona erdirmek mümkün.
Hizbullah'ın elinde rehineler yok ama -bir anlamda- Kuzey İsrail'in bir kısmını rehin tutuyor. Bu sorunu, gayriresmî de olsa bir tür anlaşma yoluyla çözmek mümkün. Maliyetine ve belirsizliğine rağmen savaşa tercih edilebilir. Olası bir savaşta Hizbullah ağır bir darbe alır ama -Hamas gibi- hayatta kalır.
Böyle bir sonuç, İsrail'in Hizbullah'la gireceği bir savaşta ödeyeceği yüksek bedele değmez.
Daily Ummah