Avrupa Parlamentosu'nun (AP) 60'tan fazla üyesi, “rehine diplomasisi” kapsamında değerlendirilen bir davada İran tarafından alıkonulan yardım görevlisi Olivier Vendecasteele'in serbest bırakılması için Avrupa Birliği'ni (AB) tüm diplomatik ve siyasi araçları kullanmaya çağırdı. AP üyeleri, Vendecasteele'ın İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından tutuklanmasını “zalimane” olarak nitelendirdi ve gözaltı koşullarının “tamamen insanlık dışı ve dehşet verici” olduğunu söyledi. AB'nin üst düzey yetkililerine hitaben yazılan mektupta AP üyeleri, “Geçtiğimiz Ağustos ayında Olivier Vendecasteele, Tahran'daki Evin Cezaevi’nde tutulup işkence gördükten sonra avukatı ve yakınlarının bilmediği bir yere nakledildi.” ifadelerini kullandı. Brüksel, geçtiğimiz pazar günü binlerce Belçikalının katılımıyla, hükümeti Vendecasteele'nin iadesi için çalışmaya çağıran büyük bir gösteriye tanık oldu. Vendecasteele, Şubat 2022'den beri İran'da, Belçika Hükümeti tarafından “insanlık dışı” olarak tanımlanan koşullarda tutuluyor. Bu ay bir mahkeme, onu 74 kırbaç cezasına ek olarak “casusluk” suçundan 12 yıldan fazla hapis cezasına çarptırdı. Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Uzmanları, Vendecasteele’in tutuklanmasını uluslararası hukukun "açık bir ihlali" olarak nitelendirerek eleştirdiler. Vendecasteele’in destekçileri ve insan hakları örgütleri, onun Belçika'yı terör suçlamasıyla hapsedilen İranlı bir diplomatı serbest bırakmaya zorlamak için İran "rehine diplomasisinin" bir parçası olarak tutulduğunu iddia ediyor. Diplomat Esedullah Esedi, 2021 yılında, 2018'de Paris yakınlarında bir İran muhalefet etkinliğini bombalama eylemini planlamaktan suçlu bulunmuştu. Avrupa istihbarat servisleri komployu bozdu ve Esedi, bomba yapımında kullanılmak üzere patlayıcı sağlamaktan 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Rehine diplomasisinde DMO’nun rolüne yapılan atıf, AP üyelerinin geçtiğimiz pazartesi günü DMO’yu bir terör örgütü olarak tanımlama konusundaki çekincelerini dile getiren AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'e yönelik eleştirilerinin ortasında geldi. Geçen hafta AP, DMO'nun protestoculara yönelik acımasız baskısı ve Rusya'ya Ukrayna savaşında destek sağlaması nedeniyle listeye dahil edilmesi için oylama çağrısında bulundu. AB Dışişleri Bakanları toplantısının oturum aralarında konuşan Borrell, DMO’nun terör örgütleri listesine alınmasının “bir AB mahkemesi tarafından bu yönde bir karar verilmedikçe mümkün olamayacağını” söyledi. “Senden hoşlanmıyorum, bu yüzden seni terörist sayıyorum” diyemezsiniz ifadelerini kullanan Borrell, AB üye devletlerindeki bir mahkemenin önce somut bir yasal mahkûmiyet kararı vermesi gerektiğini de sözlerine ekledi. Buna karşılık Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, AB'nin DMO’yu terör örgütü olarak sınıflandırmak için "yasal seçenekleri tartışması" gerektiğini söyledi. AP'nin perşembe günü AB’den DMO’yu terör örgütleri listesine dahil etmesini istemesinden bu yana Tahran, Avrupalılara yönelik uyarılarını yoğunlaştırdı. Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'ndan çekilme de dahil olmak üzere farklı seçeneklere işaret etti. AP üyeleri, DMO’yu terör listesine dahil etme çabalarını sürdürmekte ısrar ediyorlar. Salı günü, ülkesi AB dönem başkanlığını elinde bulunduran İsveç Dışişleri Bakanı, DMO’nun “yalnızca İran'daki insan hakları ihlalleri nedeniyle değil, aynı zamanda terörle de bağlantılı olması gerektiğini” söyleyerek terör örgütleri listesine dahil edilemeyeceğini söyledi. Bakan, “Aksi takdirde yaptırım uygulanan kişinin Avrupa Adalet Divanı'na şikâyette bulunarak listeden çıkarılma riski vardır ve bu, bu toplantıda hepimizin bildiği gibi geçmişte de olmuştur” diye ekledi. Şark'ul Avsat