Burkina Faso’nun yetkilileri ise Rus Wagner grubuyla herhangi bir ilişkileri olmadığını ifade ediyor. Öte yandan son zamanlarda, özellikle altın madenlerinde faaliyet gösteren Rus şirketlerinin Burkina Faso'daki güçlü varlığı dikkat çekiyor.
Yalanlama, Burkina Faso'yu ‘teröre karşı mücadelesinde Burkina Faso'ya bir dostluk ve destek mesajı taşıyarak’ ziyaret eden Çekya’nın Sahel Özel Temsilcisi Thomas Ulicny ile dün gerçekleştirdiği görüşmede Burkina Faso Dışişleri Bakanı Olivia Rouamba tarafından yapıldı.
Ulincy, Burkina Faso ile Rus Wagner grubu arasındaki olası işbirliği konusundaki endişelerini de dile getirdi. Özellikle İbrahim Traoré'yi iktidara getiren 30 Eylül 2022 darbesinden bu yana Burkina Faso ile Rusya arasında artan yakınlaşma ışığında geçtiğimiz aylarda basında çıkan birçok haberde bu olasılığa işaret edildi.
Görüşmeler sırasında Burkina Faso Dışişleri Bakanı, Çekya’nın girişimini memnuniyetle karşıladı. Rouamba, “Zor anlarımızda gerçek dostlarımızı tanıyabiliriz” dedi. Burkina Faso Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan açıklamaya göre, Çekya Temsilcisinin endişelerine verdiği yanıt bağlamında, Dışişleri Bakanı Wagner grubuyla herhangi bir temasın varlığını kategorik olarak reddetti.
Rouamba, Çek diplomatla yaptığı görüşmede şunları söyledi: "Güvensizlikle mücadele etmek için yerel çözümlere inanıyoruz. Vatanı savunmak için oluşturduğumuz gönüllüler grubu Burkina Faso'nun Wagner’idir.” Bakan, Burkina Faso'daki yetkililer tarafından hızlı eğitim almış gönüllülerden oluşan, sayıları 50 bini bulan silahlı yerel silahlı gruplara işaret ediyor. Yıllar önce Irak'ta yaşanan ‘Uyanış Hareketleri’ deneyimine benzer şekilde, ordu ve güvenlik güçlerinin gözetiminde köylerini ve şehirlerini savunmak için silahlanmışlardı.
Dışişleri Bakanı'nın açıklamaları, ülkesini Rus Wagner grubuyla ilişkilendiren söylemlerin ilk resmi reddi niteliği taşıyor. Bununla birlikte son zamanlarda birçok haber, darbecilerin iktidarlarının temellerini atmalarına destek olmak ve ülkenin alanının yüzde 40'ından fazlasını kontrol ettiğine inanılan terörist gruplarla mücadele etmelerine yardımcı olmak için Rus özel grubu üyelerinin ülkedeki varlığından bahsediyor.
Nitekim geçtiğimiz Eylül darbesinde Rus bayrakları çekilmiş ve Fransızları kovup yerlerine Rusları geçirmek için sesler yükselmişti. Öte yandan Burkina Faso'nun yeni yöneticileri askeri ortaklıklarını çeşitlendirme arzularını dile getirmişti. Wagner Grubu'nun başkanı ve kurucusu Yevgeniy Prigojin de askeri darbeyi memnuniyetle karşıladı. Prigojin, resmi Twitter hesabında yaptığı paylaşımda Yüzbaşı İbrahim Traoré'nin ‘ülkesine sadık ve cesur bir evlat’ ifade etti.
Burkina Faso Başbakanı’n Moskova ziyareti
Öte yandan Burkina Faso Başbakanı Kyelem de Tambela, geçtiğimiz Aralık ayı başlarında Moskova'ya ‘gizli’ bir ziyarette bulundu. Başbakan'ın Rus yetkililerle yaptığı görüşmelere ilişkin daha fazla ayrıntı açıklanmadan, iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlenmesine katkı sağlayacağı söylendi.
Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo, bu gelişmeler ışığında geçen Aralık ayında Washington'da düzenlenen ABD-Afrika zirvesinde Burkina Faso'nun Rus Wagner grubuyla bir anlaşma imzaladığını doğrulayan bilgiler olduğunu, Burkina Faso'nun liderlerinin, Wagner'e askeri hizmetleri karşılığında ülkenin güneyindeki bir altın madenini işletme ruhsatı verdiğini söyledi.
Son zamanlarda, özellikle altın madenlerinde faaliyet gösteren Rus şirketlerinin Burkina Faso'daki güçlü varlığı dikkat çekiyor. Rus şirketi Nord Gold, 3 madeni işlettiği için Burkina Faso'nun altın madenlerindeki en büyük yabancı yatırımcı konumunda. Ulusal gazetelerde çıkan haberlere göre, geçtiğimiz Aralık ayında yetkililer şirkete dördüncü bir madeni işletmek için dört yıllık geçerlilik süresi olan yeni bir ruhsat verdi.
Burkina Faso yetkilileri Wagner ile yapılan anlaşmayı yalanlasa da, geçtiğimiz yıl Fransa ile askeri işbirliği anlaşmasını sona erdiren, topraklarında bulunan bin 500 Fransız askerini sınır dışı eden, onların yerine Rus Wagner grubundan savaşçılar alan ve helikopterler ile savaş uçaklarını içeren Rus silah satın alma anlaşmaları yapan komşu Mali'nin deneyimine hayranlığını gizlemiyor. Mali’nin satın aldığı silahların son partisini geçtiğimiz hafta teslim aldığı biliniyor.
Aynı senaryo farklı detaylarla da olsa Burkina Faso'da tekrarlandı. Vagadugu ile Paris arasındaki diplomatik ilişkiler, geçen Eylül'deki darbeden bu yana, Burkina Faso yetkililerinin Fransa'dan Vagadugu'daki Büyükelçisini değiştirmesini istemesine kadar gerilmişti. Yakın zamanda sınır dışı edilen Fransız vatandaşları ‘casusluk’ ile suçlandı. Ayrıca ülkede Radio France International, ‘isyana teşvik etmek ve kışkırtmakla’ suçlanarak yayınını durduruldu. Burkina Faso'nun Fransız kuvvetlerinin geri çekilmesi talebini haber yaptığı için iki gün önce France 24 kanalına bir ültimatom verildi.
Öte yandan Fransa, Afrika Sahel bölgesinde özellikle de Burkina Faso’da düşmanca bir propaganda kampanyası başlatılacağı konusunda uyarılarda bulunuyor. Arkasında Rusya, ona bağlı medya ve gruplar olduğunu fakat Burkina Faso'da Fransa'ya karşı bir öfke halinin sokakları kasıp kavurduğuna işaret eden Fransa, 2015'ten beri ülkeyi vuran terörizmi ortadan kaldırma konusunda ciddi olmamakla suçlanıyor.
