Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jr, ordudan Müslüman Mindanao’da Bangsamoro Özerk Bölgesi’nde (BARMM) barış sürecini desteklemesini isteyerek, birlik çağrısı yaptı.
Filipinler Haber Ajansı, BARMM parlamentosunun yeni yasama yılı açılış törenine katılan Devlet Başkanı Marcos’un konuşmasını yayımladı.
Bangsamoro’da kalıcı bir barış ve ilerleme sürecini görmeyi umduğunu belirten Marcos, sadece siyasi liderlik misyonunun değil ordunun da bölgedeki misyonunun değişeceğini dile getirdi.
Marcos, “ordunun görevinin barışı ve barış sürecini desteklemek olduğunu düşündüğünü” söyledi.
Bunun yanı sıra Marcos, BARMM’nin siyasi liderlerini birlik içinde çalışmaya davet etti.
Bangsamoro Geçiş Otoritesi (BTA) Geçici Başkanı Hacı Murat İbrahim de parlamentoda yaptığı konuşmada, bölgenin barış ve ilerleme arayışında “yeni bir döneme” girdiğini belirtti.
İbrahim, 3 yıl önce BTA’nın kuruluş sürecinde olduğu gibi, görev bilinci ile hareket ederek Bangsamoro halkının güvenini boşa çıkarmayacaklarını dile getirdi.
Hükümetle yapılan anlaşma sonucu Bangsamoro parlamentosunun 41 üyesi Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC) mensuplarından oluşurken, kalan 39 kişi Filipinler Devlet Başkanınca Bangsamoro’daki yerel yönetimler ile Filipinler Kongresi ve Senatosunca gösterilen adaylar arasından seçiliyor.
Bangsamoro parlamentosu geçen ay Manila’daki yemin töreninin ardından göreve başlamış, parlamentoya 39 yeni üye atanırken, geri kalan üyeler yeniden seçilmişti.
Parlamento, bölgeye özerklik tanıyan ve eski Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin imzasıyla yürürlüğe giren Bangsamoro Organik Yasası (BOL) kapsamında kamu hizmetleri, yerel yönetimler, idare ve eğitim ile ilgili yasal düzenlemeleri gerçekleştirmişti.
Yeni atanan üyeler ile Bangsamoro Parlamentosunun bütçe ve seçim yasalarına ilişkin düzenlemeleri de tamamlaması bekleniyor.
BARMM Süreci
Bangsamoro Geçiş Hükümeti 2019'da kurulmadan önce, Hacı Murat İbrahim liderliğindeki Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MİKC), Manila ulusal hükümetiyle barış müzakereleri yaptığı sırada altı yıllık bir geçiş dönemi talep etmiş ancak müzakereler, 2022'ye kadar İbrahim yönetiminde üç yıllık bir geçiş hükümetiyle sonuçlanmıştı.
İki taraf, geçiş hükümetinin bölgesel yönetimin kontrolünü ele geçirmesini ve seçimlerin yapılmasının kararlaştırıldığı 2022 yılına kadar işleri yürütmesini kabul etti ancak sürenin 2025'e kadar uzatılması konusunda talepler devam etti. Bangsamoro Geçiş Hükümetinin neredeyse tüm milletvekilleri oy birliğiyle önergeyi desteklerken bölge sakinleri de son aylarda talebi destekleyen mitingler düzenledi.
Eski Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte'nin onayıyla BARMM parlamento ve bölgesel seçimlerinin tarihi Mayıs 2025'e alınırken geçiş hükümetinin görev süresi de 3 yıl uzatılmıştı.
Bangsamoro, çoğunluğu Müslüman ve Moro etnik grubundan oluşan yaklaşık beş milyon insanın yaşadığı bir bölge.
MİKC, 20. yüzyılın ortalarından bu yana bölgenin özerklik mücadelesine öncülük ediyor.
21 Ocak ve 6 Şubat 2019'da yapılan referandumlarda halk, bölgeye kapsamlı özerklik getiren Bangsamoro Organik Yasası'nı kabul etmişti. Yapılan barış görüşmelerinin ardından Bangsamoro Geçiş Otoritesi kurulmuştu.
Hacı Murat İbrahim'i Bangsamoro Geçiş Otoritesinin (BTA) geçici başbakanı olarak yeniden atadı.
