Şarku! Avsat'ın haberine göre, Irak halkının dikkatle ve ilgiyle beklediği bir adım atan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, en önemli iki güvenlik teşkilatı, Ulusal İstihbarat ve Ulusal Güvenlik Teşkilatını doğrudan denetimi altına aldı.

Şarku’l Avsat’a değerlendirmelerde bulunan analistler, çeşitli siyasi güçler ve partiler arasında, daha sonra bu tür organların kotalarına dahil olduğu veya bu organlara bağlı çeşitli müdürlük ve organlarda kotaları olduğu yönünde çıkabilecek çatışma göz önüne alındığında, Sudani’nin şu anda bu iki güvenlik organıyla ilgilenmesinin önemli olduğu görüşünü dile getiriyorlar.

İmar ve İskan Bakanlığı ile Çevre Bakanlığı’nın pozisyonlarının belirlenmesini engelleyen Kürt-Kürt anlaşmazlıkları devam ederken, Sudani kendisine anayasal olarak verilen sürenin yarısına gelmeden şu ana kadar 21 bakanlık pozisyonunu garantileyerek hükümetini tamamlamayı başardı.

Bakanlıklar, bileşenler ve siyasi partiler arasında bileşen dengesine (Şii, Sünni Arap, Kürt) veya seçim ağırlığına göre dağıtılırken Sudani, büyük siyasi güçlerin dişleri arasından dört önemli bakanlığı kurtararak, önceki hükümetlerin iktidarda kaldığı süre boyunca bu güçlerin söz konusu bakanlıklara dayattıkları hegemonyaya son vermeyi başardı.

Irak Başbakanı, Irak ordusunda üst düzey bir subay olan Korgeneral Abdulemir eş-Şimeri'yi İçişleri Bakanı olarak seçti. Maliye Bakanı olarak bakanlığın içinden gelen ve önceki yıllardan beri müsteşarlık görevini yürüten Tayf Sami'yi seçti. Siyasi güçlerin ve partilerin dışından Sağlık Bakanı olarak Salih el-Hasnavi'yi, Elektrik Bakanı olarak ise Ziyad Adnan'ı seçti.

Pek çok güç, parti ve şahsiyetin Ulusal İstihbarat Teşkilatı ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı’nın başına geçmek için iştahları kabarırken, Sudani son iki gün içinde iki teşkilatı ziyaret etti. Teşkilatların lider kadroları ile yaptığı görüşmede, çalışma sürecinin anayasa, kurum içi çalışma tüzüğü ve bu alanda yürürlükte olan yasalar uyarınca kendisine verilen yetkiye uygun olacak şekilde korunmasının önemini vurguladı. Görevlerin uygulanması ve dağıtılmasının gerçek vatandaşlık standartlarına, yeterliliğe, çalışma dürüstlüğünün ilkelerine ve yüksek ulusal ve güvenlik çıkarlarına uygun bir şekilde olması gerektiğini belirtti. Mevcut aşamada organların yönetiminin doğrudan kişisel gözetimi altında olmasını emretti.

Savunma Bakanlığı Eski Danışmanı Mean el-Ceburi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada:

“Başbakan sivil birisi. Son yıllarda oturduğu tüm pozisyonlar sivil pozisyonlardı. Herhangi bir güvenlik kurumunda çalışmadı. Bu nedenle başbakanlık görevini üstlendikten sonra öncelikle bu organların yaklaşımlarını öğrenmek için bu organları yakından takip etmek istedi. İkincisi de bunu herhangi bir yerde kararlar almak durumunda kaldığında, kararlarının sorumluluğunu almak için yaptı. Mutlaka değişiklikler olacaktır. Bu adım aslında iyi ama kısa vadeli. Çünkü uzun vadede tüm bu pozisyonları dolduramaz. Kaçınılmaz olarak sorumlu olduğu kararlarının doğruluk ilkesine dayanmasını sağlamak için beklenen değişim sürecinden ötürü suçlanamaz.” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’a konuşan güvenlik uzmanı Fadıl Ebu Ragif, Sudani’nin bu adımla ‘İstihbarat Teşkilatı başkanlığına yönelik şiddetli yönelimi kırmayı hedeflediği ve bu yüzden teşkilat için bir lider seçme sürecinde karşılaşılabilecek bazı sorunları ve engelleri ortadan kaldırdığını’ söyledi. Başbakanın bu teşkilatı kendi sorumluluğuna aldığını söyleyen güvenlik uzmanı, bunun teşkilatı elde etmeye yönelik tüm girişimler için proaktif bir bastırma süreci ve doğru yönde atılmış bir adım olduğunu belirtti.

Mevrid Siyasi Araştırmalar Grubu Başkanı Necm el-Kassab, Sudani’nin bu hareketini teşkilatların hassas bir konumda olmaları bakımından, rekabet eden güçleri sıkıştırmak istememesine yordu. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “Teşkilatı kuran ABD’liler; teşkilatın, mezhepçi sayılabilecek ya da silahları olan veya birtakım amaçları olan ya da düşmanlığı olan bir tarafa verilmesini kabul edemezler” dedi.

Sudani’nin kota paylaşımını çiğneyip çiğneyemeyeceği sorusuna Ceburi “Kota paylaşımını bir anda kaldırması zor. Ancak kesinlikle bu teşkilatların geliştirilmesine hizmet edecek bazı iyileşmeler yapacak” değerlendirmesinde bulundu.