Uluslararası Af Örgütü, İran güvenlik güçlerini güneydoğu İran'daki bir Sünni camisinde çocuklar da dahil olmak üzere en az 66 kişiyi öldürmek ve yüzlerce kişiyi yaralamakla suçladı.
Af Örgütü, o zamandan bu yana, Zahidan'da protestolara yönelik devam eden operasyonlar sırasında ayrı olaylarda 16 kişinin daha öldürüldüğünü söyledi.
Öte yandan İranlı yetkililer, Zahidan'daki protestolar sırasında siviller ve çok sayıda güvenlik gücü mensubu da dahil olmak üzere 19 kişinin öldürüldüğünü söyledi.
Ölümlerden, yabancı hükümetler adına hareket ettikleri iddia edilen “teröristler”, “isyancılar” ve “ayrılıkçılar” sorumlu tutuldu.
30 Eylül'den sonra devlet medyasında yetkililerin Zahidan'da güvenlik güçlerine yönelik silahlı saldırılara karıştığını iddia ettiği tutukluların başlarının üstünde çuval geçirerek suçlarını itiraf ettikleri videolar yayınlandı.
Yetkililer ayrıca protestocuların kamu malına yönelik yağma ve kundakçılık eylemleri gerçekleştirdiklerini iddia ettiler.
Af Örgütü, suçlamalarını aktivistlerden, kurbanların ailelerinden, görgü tanıklarının ifadelerinden ve protestoların görüntü ve videolarından toplanan kanıtlara dayandırdı.
Teyit edilirse, bu olay Mahsa Amini'nin İran ahlak polisi tarafından tutuklanarak gözaltında ölmesiyle protestoların İran'a yayılmaya başlamasından bu yana en kanlı gün olmuş olacak.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, “İranlı yetkililer defalarca insan yaşamının kutsallığına hiçbir şekilde aldırış etmediklerini gösterdiler ve iktidarı korumaktan da hiçbir şekilde vazgeçmeyecekler. Bu olay sistematik cezasızlığın ve uluslararası toplumun tepkisizliğin bir sonucudur” açıklamalarını yaptı.
“Yüzlerce insanın hukuksuz bir şekilde öldürüldüğü Kasım 2019 protestolarından yaklaşık üç yıl sonra İranlı yetkililerin insan hayatına yönelik acımasız saldırılarını utanmadan sürdürmeleri daha da tiksindirici. Bu tür eylemleri güçlendiren cezasızlığı kırmanın tek yolu, BM üye devletlerinin İran'da uluslararası hukuk kapsamında işlenen en ciddi suçlar için acilen bağımsız bir soruşturma ve hesap verebilirlik mekanizması kurmasıdır."
Ağırlıklı olarak Sünni Beluçi etnik azınlığın yaşadığı Zahidan, Sistan ve Belucistan eyaletindeki protestonun, ülke çapındaki protestolara bir destek göstergesi olarak 30 Eylül Cuma namazından sonra yapılması ve 15 yıllık bir tecavüz vakasının hesabının sorulması için yapılması planlanıyordu.
Af Örgütü'ne göre, bir grup insan, şehrin ana camisinin yakınındaki büyük bir ibadet yeri olan Zahidan'daki Büyük Musalla'da dua etmeyi bitirip, protesto ve ilahi söylemek için yolun karşısındaki polis karakolunun dışında toplandı. Sonrasında ise güvenlik güçleri polis karakolunun çatısından onlara göz yaşartıcı gaz sıkarak gerçek mermiyle müdahale etti.
Eş zamanlı olarak, sivil giyimli güvenlik güçleri, eylemcilerin paylaştığı fotoğraflarla da doğrulandığı üzere, yakınlardaki birkaç evin çatılarından protestoculara ve etraftaki insanlara ateş açtı.
Güvenlik güçleri ayrıca aralarında çocukların ve yaşlıların da bulunduğu yüzlerce kişinin Cuma namazını kıldığı Musalla çevresine gerçek mermi ve göz yaşartıcı gaz ateşledi.
Uluslararası Af Örgütü tarafından toplanan kanıtlar, kurbanların çoğunun başından, kalbinden, boyundan ve gövdesinden vurulduğunu gösteriyor.
1 Ekim'de Zahidan'daki Cuma namazlarının Sünni lideri Mevlana Abdulhamid İsmailzahi, bir video ifadesinde olayları anlattı. Çatılarda duran güvenlik güçlerinin polis karakolunun dışında bir grup genç protestocuya ve ayrıca namaz kılan kadın ve erkeklere, doğrudan Musalla'ya ateş açması sonucu 40'tan fazla kişinin öldüğünü belirtti.
Bu arada İran haber ajansları, silahlı ayrılıkçıların güneydoğudaki bir şehirde bir polis karakoluna düzenlediği saldırıda, dördü İslam Devrim Muhafızları üyesi olmak üzere 19 kişinin öldüğünü duyurdu.
Devlet tarafından yönetilen IRNA haber ajansının bildirdiğine göre, saldırganlar Sistan-Belucistan eyaletinin başkenti Zahidan şehrinde bir caminin yakınında ibadet edenler arasına saklandı ve ardından yakındaki polis karakoluna baskın düzenlediler.
İl Valisi Hüseyin Mudaresi, 19 kişinin öldürüldüğünü söyledi. Haber kaynağı, çatışmalarda gönüllü Basiji güçleri de dahil olmak üzere 32 IRGC üyesinin de yaralandığını söyledi.
