Son birkaç yıldır Kamala Harris hiç aksatmadan bu bayramı sosyal medya hesabından kutluyor. 1964 doğumlu olan Harris'in, Kanada'da büyümüş yarı Hint yarı Jamaikalı biri olarak o yıllarda pek de popüler olmayan bu bayramı ailesiyle birlikte kutladığını söylemesi, Afrikalı göçmenler tarafından inandırıcı bulunmayarak eleştiri topladı. Diğer taraftan Biden da sosyal medya hesabında Kwanzaa'yı, Afrika kökenli Amerikalıların zengin mirasından ve Amerika için öneminden bahsederek 'Kinara' (bu bayramda kullanılan yedi kollu mum ile sembolü) önünde verdiği bir poz ile kutladı. Ancak Kwanzaa, ne diasporadaki Afrikalı göçmenlerin kutladığı ne de kökleri Afrika'ya uzanan bir bayram. Peki, nedir bu Kwanzaa? Amerika'da 20'nci yüzyılın ortalarında yaşanan sosyal ve siyasi huzursuzluk sonucu; siyahi özgürlük hareketleri, ırkçılık ve beyaz üstünlüğüne karşı yeni ideolojiler ve direniş biçimleri üretti. Bu direnişlerin bir neticesi olarak, 1966 yılında Amerikalı aktivist Ronald Everett, Afrikalı Amerikalıların kendilerini tanımalarını, köklerini hatırlamalarını ve özgürleştirmelerini hedeflediğini iddia ederek Kwanzaa bayramını ortaya attı. Beyazların kutladığı bayramlara alternatif bir Afrika bayramı olan Kwanzaa, ancak 70'li yılların sonlarına doğru ilgi görmeye başladı. Kendisine Maulana (Mevlana) Karenga ismini veren Everett, ilk başlarda Noel'e alternatif olarak tasarladığı bayramla Hristiyanlığa karşı bir duruş sergilerken, Kwanzaa gittikçe popülerlik kazanmaya başlayınca duruşunu değiştirdi ve Kwanzaa'nın her dinden Afrikalıyı birleştiren kültürel bir kutlama olduğunu öne sürdü. Kwanzaa ne anlama geliyor ve nasıl kutlanıyor? Kwanzaa'nın kökleri, Afrika'nın doğusunda konuşulan Svahili dilinde hasadın ilk meyveleri anlamına gelen "matunda ya kwanza" ifadesinden geliyor. Noel'den bir gün sonra kutlanmaya başlanan Kwanzaa, yedi ilke (Nguzo Saba) merkeze alınarak yedi gün boyunca devam ediyor. İlk gece Umoja (birlik), ikinci gece Kujichagulia (kendi kaderini tayin), üçüncü gece Ujima (dayanışma), dördüncü gece Ujamaa (toplumculuk), beşinci gece Nia (azim), altıncı gece Kuumba (yaratıcılık) ve son gece Iman (inanç) olmak üzere yedi ilkeden biri için sırayla bir mum yakılıyor. Bu mumların sembolize ettiği ilkeler kıta Afrika'sının ve Afro-Amerikan kültürünün toplumsal değerleri ve pratiklerinden ilham alıyor. Bayram süresince yakılan üç farklı renkteki mumun yerleştirildiği yedi kollu bir mumluk olan "Kinara", Yahudilerin kullandığı Menoraya benziyor. Siyah mum Afrika halklarını, kırmızı mum Afrikalıların verdiği mücadeleyi, yeşil ise geleceği ve umudu temsil ediyor. Bayram boyunca herkes birbirini Svahili dilinde "Ne haber?" anlamına gelen "Habari gani?" ifadesiyle selamlıyor. Çocuklara hediyeler veriliyor, akşamları birlikte yenilen yemekler esnasında hikâyeler anlatılıyor. Asıl mükellef sofra ise tam da yılbaşı arifesine denk gelen 6. günde hazırlanıyor. Tüm bu çabalara ve renkli kutlamalara rağmen Kwanzaa, Afrikalıların ilgisini çekmeyi başaramadı. Kwanzaa'nın köksüz ve özgünlükten uzak yapısının yanı sıra, kurucusu hakkındaki iddialar da Afrikalıların bu bayrama mesafeli yaklaşmasına, kutlayanların da zamanla Kwanzaa'dan uzaklaşmasına neden oldu. Ne dinî ne de kültürel bir bayram olabilen Kwanzaa, dönemin siyasi ürünü olmanın ötesine geçemedi. Kwanzaa'nın kurucusu Karenga, Amerika'da bir grup aktivistin oluşturduğu Siyah Panter hareketine karşı bir girişim oluşturması için FBI tarafından görevlendirildiği ve iki siyah kadına şiddet uyguladığı yönündeki kuvvetli iddialar karşısında itibar kaybetse de kendisi bugün hâlâ Kaliforniya Üniversitesinde profesör olarak görevine devam ediyor. Amerika'daki siyahi kölelerin büyük bir kısmının Batı ve Güney Afrika kökenli olduğu düşünüldüğünde, bugün Amerika'da yaşayan Afrikalıların kıtanın doğusunda konuşulan Svahili dili üzerinden şekillendirilen Kwanzaa'yı benimsemesi mümkün değil. Afrika ile ilgisi olmayan bu sözde bayram bir dönem ilgi görmüş olmasına karşın bugün Kwanzaa'yı ne Amerika'daki ne de Afrika'daki Afrikalılar ciddiye alıyor. Politikacılar ise, Afrikalıların insan haklarını, adalet ve eşitlik taleplerini görmek ve karşılamak yerine, asla kutlamadıkları Kwanzaa'yı büyük bir şevkle kutlayarak göz boyamayı tercih ediyor. Kaynak: IndyTurk