CNN tarafından Çarşamba günü yayınlanan yeni bir soruşturma, İsrail ordusunun Gazze'nin kuzeyindeki bir yardım geçiş noktasında (Zikim Sınır Kapısı yakınları) öldürülen Filistinli yardım bekleyen sivillerin cesetlerine yönelik insanlık dışı uygulamalarını belgeledi. Soruşturma, İsrail güçlerinin bazı cesetleri buldozerlerle sığ, işaretsiz toplu mezarlara gömdüğünü, bazı kalıntıları ise tehlikeli koşullar nedeniyle sivil savunma ekiplerinin ulaşamadığı askeri bölgede açıkta çürümeye terk ettiğini ortaya çıkardı.
Soruşturma, Zikim Sınır Kapısı çevresinden yüzlerce video ve fotoğrafın coğrafi konum tespiti (geolocation) ve görgü tanıkları ile yerel yardım TIR şoförleriyle yapılan mülakatlara dayanıyor. Uzmanlar, cesetlere bu şekilde kötü muamele yapılması ve işaretsiz mezarlara gömülmesinin uluslararası hukuku ihlal edebileceğini belirtiyor.
Görgü tanıkları dehşeti anlatıyor
CNN'e konuşan İsrail ordusundan bir muhbir, kendi birliğinin 2024 yılının başlarında dokuz kişiyi gömdüğünde mezarın yerinin işaretlenmediğini söyledi.
Bir olayda, sivil savunma ekiplerine ait bir ambulansın, İsrail askerlerinin bir yardım TIR'ına ateş açarak birçok sivili öldürmesinden günler sonra bölgeye girmesine izin verildi. CNN tarafından elde edilen ve Zikim'de coğrafi konumu tespit edilen videolarda, enkaz yığınının ortasında ezilmiş ve devrilmiş bir yardım TIR'ı görülüyor. Araç çevresinde, kum yığınlarına kısmen gömülmüş, çürümekte olan çok sayıda ceset ve yakınlarda bir sokak köpeği bulunuyor.
Sivil savunma ekiplerinden biri CNN'e, "Manzara karşısında şok olduk. Kurtardığımız (cesetler) çürümüştü. Açıkça bir süredir oradaydılar; köpeklerin bazı kısımlarını yediğine dair işaretler vardı." dedi.
Zikim güzergahında çalışan yarım düzine yerel yardım TIR şoförü, etrafa saçılmış ve çürüyen ceset manzaralarının yaygın olduğunu, İsrail buldozerlerinin zaman zaman cesetleri kuma temizlediğini anlattı. Bir şoför, "Zikim'den her geçtiğimde ölü insanlar görüyorum... İsrail buldozerlerinin cesetleri gömdüğünü izledim." dedi. Başka bir şoför ise, "İsrail ordusu buldozerleri ya gömüyor ya da toprakla örtüyor." ifadelerini kullandı.
Sistematik uygulama ve hukuk ihlalleri
Filistin makamlarına göre, İsrail ordusunun cesetleri buldozerle gömme ve yakma uygulamaları sadece Zikim ile sınırlı değil; geçen yıl Gazze'nin güneyindeki Nasır Hastanesi'nde ortaya çıkarılan yüzlerce ceset de bu uygulamalara dahildi.
Euro-Med İnsan Hakları Gözlemevi (Euro-Med Monitor), İsrail güçlerinin, askeri olarak mühürlediği ve tıbbi ekiplerin, ailelerin ve sakinlerin erişimini engellediği yardım dağıtım merkezleri, hastaneler ve okullar dahil olmak üzere, halka açık alanlarda ve açık arazilerde Filistinli cesetlerini tekrar tekrar gömdüğünü belirtti.
Gözlemevi, bu uygulamanın potansiyel yasadışı öldürme kanıtlarını yok ettiğini, etkin soruşturmayı engellediğini ve aileleri yakınlarının akıbetini ve mezar yerlerini bilme hakkından mahrum bıraktığını, bunun da insan onurunu ve uluslararası hukuku daha da ihlal ettiğini ekledi.
Euro-Med Monitor, bu tür olayların, "Filistin halkını kırmak, boyun eğmeye ve yerinden edilmeye zorlamak için kasten uygulanan insanlık dışılaştırma ve terör kullanımı modelini" yansıttığını söyledi. Gözlemevi, bu eylemlerin uluslararası hukuk uyarınca soykırım için gereken özel kastın ek kanıtını teşkil ettiğini, aynı zamanda insanlığa karşı suçlar ve tam teşekküllü savaş suçları olarak da sınıflandırılabileceğini vurguladı.