Eski komünist ülkeler olan Vietnam ve Macaristan'ın politikalarında meydana gelen değişim, İsrail'in birkaç yıl içinde önemli bir silah tedarikçisi haline gelmesiyle, özellikle askeri silahlanma alanındaki ilişkilerine güçlü bir şekilde yansıdı. Tel Aviv Macaristan’da askeri sanayiyi temellerinden inşa ediyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Tel Aviv'deki siyasi kaynaklara göre Rusya, 2017 ile 2021 yılları arasında Vietnam'a yaklaşık yüzde 56 gibi büyük bir oranda silah tedarik ederken, İsrail yüzde 19 ile ikinci kaynağı oluşturdu. Bununla birlikte, Ukrayna'daki savaştan bu yana ABD, Rusya'ya karşı ekonomik bir savaş yürütüyor ve Moskova'daki silah sanayisini geriletme ve Ukrayna Savaşı’nda Rusya'yı zayıflatma planının bir parçası olarak İsrail'i bu rolü oynamaya teşvik ediyor. İsrail, bu hafta başında Hanoi'de düzenlenen Silah ve Askeri Teknolojiler Fuarı’nda merkezi bir rol oynadı ve çok büyük bir sunum alanı vardı. Fuar sırasında, ABD silah satış projelerinden sorumlu General Sarah Ross, Vietnam'ın 12 ABD T-7 eğitim uçağı satın alacağı bir anlaşmayı duyurdu. Ayrıca Vietnam’a yarım milyar dolar değerinde Barak füzeleri, kara ve deniz uçaksavar ve insansız hava aracı füzelerinin satışı için anlaşma imzalandı.
Vietnam'ın Sovyetler Birliği liderliğindeki sosyalist dünyanın bir parçası olduğu ve kuruluşundan bu yana İsrail'i boykot ettiği iyi biliniyor. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bile (1989'da) ilişkiler kurmak için acele etmedi ve bunu 1993 yılına kadar erteledi. İsrail hemen Hanoi'de büyükelçilik açtı ama Hanoi 2009'a kadar Tel Aviv'de büyükelçilik açmadı. Ancak o dönemde Binyamin Netanyahu hükümeti Vietnam'ı ekonomik ve askeri projeler için hedef olarak belirledi. Suyu tuzdan arındırma projeleri oluşturdu ve pirinç ekimini geliştirdi. 2011 yılında Yahudi devlet başkanı Şimon Peres ülkeyi ziyaret etti ve gizlilik anlaşmaları imzalandı. 2015 yılında Vietnam'a 600 milyon dolarlık bir ‘Speyder’ Hava Savunma Füze Sistemi sağladı. İlerleyen yıllarda Vietnam Donanması’na 60 milyon dolar değerinde kontrol cihazı, 30 milyon dolar değerinde siber cihaz, 140 milyon dolar değerinde üç Heron insansız hava aracı, 150 milyon dolar değerinde radar ağı, 20 milyon dolar değerinde 60 zırhlı araç tedarik etmiş ve 100 milyon dolarlık bir silah fabrikası ile 70 milyon dolarlık bir tank modernizasyon tesisi kurmuştur. İsrail şirketi Celebrite, Vietnam istihbaratına kişisel telefonlarda casusluk yapmak için 30 milyon dolar değerindeki cihazları sattı. İsrail'in Vietnam'la yaptığı silah anlaşmaları yılda 1 milyar doları buluyor.
İsrail gazetesi Haaretz’e göre, İsrail savunma sanayi şirketleri arasındaki, özellikle Tel Aviv'deki Savunma Bakanlığı'ndan ‘Rafael’ (Rafael Advanced Defense Systems/Rafael İleri Savunma Sistemleri Şirketi) ile İsrail Hava Kuvvetleri'nden ‘Elbit’ (İsrail merkezli bir savunma elektronik şirketi) arasındaki şiddetli rekabet olmasaydı, anlaşmalar daha da büyük olabilirdi. Ayrıca bu anlaşmaların bir kısmında rüşvet süreci ortaya çıktığı için yeni bir engel daha ortaya çıkmış oldu. Bu meselede, Vietnam'da İsrail askeri sanayileri ile ordu ve diğer güvenlik servisleri arasında aracılık yapan ve yetkililere rüşvet verdiğine dair şüphelerin uyanması üzerine ülkeyi terk eden Nguyen Te Tahn Nan'ın adı geçiyor. Ancak Hanoi yetkilileri İsrail'e kendileriyle imzalanan tüm anlaşmalara saygı göstereceklerini ve bu ajanın davasını hükümetin yolsuzlukla mücadele kararıyla ilgili bir Vietnam iç meselesi olarak göreceklerini bildirdiler.
Macaristan
Budapeşte'de, komünist rejimin çöküşüyle yıkılan devletin savunma sanayisini yeniden inşa etme programı açıklandı. İsrail askeri şirketi Rafael bu göreve atandı.
Karar, bunu “Macar ekonomisini canlandırmak için önemli bir adım” olarak değerlendiren Macaristan Savunma Bakanı Kristof Szalay-Bobrovniczky, tarafından çarşamba günü açıklandı. İsrailli şirketin Genel Müdürü Abishai Regev, “Macar askeri endüstrileri, onlarca yıldır güvenlik endüstrilerinin gururu olmuştur. Yeniden inşa etmek ve ihtişamını geri getirmek için İsrail'i seçtikleri için gurur duyuyoruz. Bu bizim için değerli bir ülkeye uzmanlığımızı sunma fırsatı ve Macar ekonomisini iyileştirme ve iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirme fırsatıdır” dedi.
Kaynak: Şarku'l Avsat
