Her iki halk da soykırıma, topraklarını ele geçirmek ve orada sadece işgalcilere hizmet eden, asıl sakinlerini de haklarından mahrum eden iktisadi projeler geliştirmek için kasıtlı zorla yerinden etme girişimlerine maruz kalıyor.
Söz konusu iki halkın da geliştirilebilecek muazzam bir servete sahip olduğu biliniyor.
Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı insan hakları örgütlerine göre Arakanlı Müslümanlar, onlarca yıldır ordu yetkililerinin elinde acımasız suçlar ve zulümlerle karşı karşıya kalıyor. Tıpkı İsrail'in elindeki Filistin halkının onlarca yıldır savaş suçlarından ve apartheid rejiminden çektikleri gibi.
İsrail'in Gazze Şeridi'ne saldırıları
İsrail, yaklaşık 2 milyon Filistinlinin yaşadığı Gazze Şeridi'ni 2006'dan bu yana kara, deniz ve havadan abluka altında tutuyor.
BM ve Gazze Şeridi'ndeki makamlara göre, İsrail ordusu 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de çoğu çocuk ve kadın olmak üzere on binlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına, altyapının yıkımına ve benzeri görülmemiş bir insani felakete yol açan yıkıcı saldırılar yürütüyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, İsrail’in Gazze’deki fillerinin Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle Uluslararası Adalet Divanında (ICJ) açtığı davayla karşı karşıya olan İsrail, bunu reddediyor.
İsrail'in Gazze Şeridi'nde altyapıyı, mahallelerin tamamını sistematik olarak yok etmesi, camileri, hastaneleri ve arkeolojik alanları yıkması ve bölgedekilere yönelik tehcir çağrıları, Myanmar'daki cunta yönetiminin, Arakan'da yaptıklarını akıllara getiriyor.
Gazze saldırılarının hedefleri
İsrail, küresel ticaret hacminin yaklaşık yüzde 10'u, Asya ile Avrupa arasındaki deniz yoluyla yapılan konteyner ticaretinin yüzde 100'ünün yapıldığı Süveyş Kanalı'na alternatif bulmanın hayalini kurdu.
İsrail'in hayali olan proje, adını İsrail'in kurucu babası David Ben-Gurion'dan alan, Kızıldeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlamayı amaçlayan Ben Gurion Kanalı projesi.
Gözlemciler, İsrail'in kanal projesini yıllardır hayata geçirmeyi planladığını ancak maliyetinin yüksek olması nedeniyle başarısız olduğunu belirtiyor. Ayrıca İsrail'in bu proje için beklenen geliri Gazze'nin tamamını ele geçirmeden karşılayamadığını kaydediyor.
İngiliz gazeteci ve yazar Yvonne Ridley yazısında, "Gazze, bölgedeki ikinci ana kanal için önerilen güzergahın önünde duruyor olabilir. Yeni proje fikrinin yeniden canlanmasını engelleyen tek şey Filistinlilerin Gazze'deki varlığıdır." ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu (ESCWA) eski Genel Sekreter Vekili, ekonomi uzmanı Atıf Kıbrısi, yaptığı açıklamada, "İsrail'in Gazze ve Filistinlilere yönelik savaşının amacı sadece siyasi değil aynı zamanda ekonomik." dedi.
İsrail'in Gazze Şeridi kıyısındaki bir doğal gaz sahasını Filistinlilerin kullanmasını engellemeyi düşündüğünü söyleyen Kıbrısi, şöyle devam etti:
"Süveyş Kanalı'nın yerine Ben Gurion Kanalı'nı getirmek istiyor. Gazze'yi halkından arındırmadıkça etkili, rahat ve var olamaz. İsrail, bu kanalın inşasını da kapsayacak şekilde Gazze'yi boşaltmaya çalışıyor."
Husilerin Yüksek Siyasi Konsey Üyesi Muhammed Ali el-Husi daha önce Kızıldeniz'de iki İsrail gemisini hedef almalarının ardından X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımla, Mısır'a, İsrail'in Ben Gurion Kanalı kurma projesinin "geçmişte kaldığı" mesajını göndermişti.
Süveyş Kanalı'na alternatif oluşturması halinde İsrail dünyadaki en önemli nakliye hatlarını kontrol edebilecek ve böylece İsrail limanları Asya ile Avrupa arasındaki bağlantı haline gelecek.
Böylece petrol ve doğal gaz ihraç eden ülkelerin çıkarları, İsrail'in çıkarlarının korunmasıyla bağlantılı hale gelecek.
Gemilerin bir yönden diğerine gittiği tek bir deniz koridoruna bağlı olmayacak olması bunun yerine İsrail'in Kızıldeniz'den Akdeniz'e, Akdeniz'den Kızıldeniz'e olmak üzere iki bağımsız kanalın bulunacak olması Ben Gurion Kanalı projesini Süveyş Kanalı'ndan ayırıyor. Bunun da gemilerin transit sürelerini azaltacağı öngörülüyor.
Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik
Myanmar'ın Arakan eyaletinde 2012'de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti.
Arakan'daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017'de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçilerin uyguladıkları kitlesel şiddetten kaçan 1 milyona yakın kişi, komşu ülke Bangladeş'e sığınmıştı.
Çok sayıda Arakanlı Müslüman, Bangladeş'in Cox's Bazar bölgesindeki aşırı kalabalık mülteci kamplarından kaçarak diğer Müslüman ülkelere gitmek için hayatlarını tehlikeye atıp eski teknelerle denize açılıyor.
Bangladeş, halihazırda 1,2 milyondan fazla Arakanlı Müslüman mülteciye ev sahipliği yapıyor.
Arakan'daki kriz
Myanmar'daki çatışmanın temeli, Myanmar'ın batısında nüfusun çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu, doğal gaz ve petrol gibi doğal kaynaklar açısından zengin bir bölge olan Arakan bölgesinde gizleniyor.
Arakan, doğal kaynakların bolluğuna rağmen Dünya Bankası'na göre nüfusunun yüzde 78'i yoksulluk sınırının altında yaşıyor ve Myanmar'ın en fakir bölgelerinden biri olarak kabul ediliyor.
Bu bölgeye dair pek çok proje üreten Myanmar hükümeti, yabancı yatırıma yer açmak için bölgeyi tamamen kontrol altına almak ve Arakan Müslümanlarını buradan sürmek istedi.
Ülkede özellikle enerji alanında yatırım yapan ülkelerin başında Çin geliyor.
Nisan 2017'de Çin ve Myanmar, Myanmar'dan Çin'in güneydoğusuna sınır ötesi iki boru hattı (petrol ve gaz) konusunda anlaştı.
Batı medyasında yer alan haberlerde, bu hattın, Pekin'in petrol tedarik hatlarını çeşitlendirmesine ve tartışmalı Güney Çin Denizi'ne olan bağımlılığını azaltmasına olanak sağlayacağı ifade ediliyor.
Arakan'ın ekonomik kalkınma projelerindeki önemli yeri, Myanmar'ın orada yeni projeler gerçekleştirmek için Arakanlıları topraklarından çıkarıp, köylerini yakıp yıkma planının sebebini açıklıyor.
Hatta Çin'in Arakan meselesinde Myanmar'a verdiği destek iki Asya ülkesini birbirine bağlayan çıkarlardan kaynaklanıyor. Pekin, Myanmar'ın Orta Doğu'ya çıkış kapısı olmasını istiyor.
