Aralarında Rusya, Çin, İran ve Orta Asya ülkeleri de dahil olmak üzere uluslararası toplumdan gelen bölgesel baskılar da Pakistan ordusunu Afganistan’daki DEAŞ-Horasan örgütünün tehdidiyle başa çıkmak için Afgan Talibanı ile yakın iş birliği yapmaya itebilir.

Öte yandan Şarku’l Avsat’a konuşan askeri uzmanlar, Pakistan ordusu ve hükümeti ile Afganistan Talibanı’nın uzun bir güvenlik iş birliği geleneğine ve geçmişine sahip olduğunu ve bu faktörün gelecekte iki tarafı daha yakın bir iş birliğine itebileceğini belirtiyor.

Pakistan istihbaratı, bölge ülkelerinden Afganistan Talibanı’na bilgi ve istihbarat akışının ana kanalı olarak biliniyor.

Geçen Temmuz ayında istihbarat teşkilatları ve 6 bölge ülkesi, DEAŞ’a karşı harekete geçmek için uygun zamanda Taliban’a istihbarat bilgisi sağlamaya karar verdi.

Son iki yıldır Pakistan askeri liderleri, Pakistan’ın güvenliği için de ciddi bir tehdit oluşturan ‘DEAŞ’ın Afganistan’da yükselişini’ önlemede önemli bir rol oynamak için bölgesel ortaklarla kapsamlı müzakereler yürütüyor.

Ruslar ve İranlılar, son iki yılda Pakistanlı askeri liderlerle düzenli olarak etkileşime girerken, bu süreçte DEAŞ’ın Afganistan’ın doğu ve kuzey bölgelerindeki yükselişi hakkında bilgi alışverişinde bulundular. Pakistanlı siyasi ve askeri elitlere gelince, Afganistan’daki 30 yıllık katılımlarından öğrendikleri dersler sayesinde Afganistan’ın iç işlerine doğrudan askeri müdahalede bulunma konusunda isteksizler.

Bununla birlikte Pakistan’ın Afganistan’ın içişlerine siyasi ve istihbarat müdahalesi ihtimali her geçen gün artıyor. Bu durum, DEAŞ- Horasan tehdidiyle mücadelede Taliban’a güvenlik yardımı rolünü oynamasını sağlayabilir.

Bu dönemde 6 bölge ülkesinin (yani Rusya, İran, Çin, Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan) istihbarat birimlerinin başkanları İslamabad’da bir araya geldi. Bu toplantılarda bu bölge ülkelerinin doğrudan DEAŞ tehdidiyle baş edebilmeleri için Afganistan Talibanı’na uygun zamanda istihbarat sağlamasına karar verildi.

Pakistanlı güvenlik uzmanlarına göre Pakistan ve Afganistan Taliban’ının bölgesel güvenlik durumu, özellikle DEAŞ tehdidiyle mücadele etmek için daha yakın güvenlik işbirliği için baskı uyguluyor. Pakistan Taliban’ı tehdidinin yeniden canlanmasıyla ilgili sorunlar da bu işbirliğinin önünde büyük bir engel teşkil ediyor.

Geçmişte, Pakistan Talibanı (TTP) DEAŞ ile iş birliği yaptı. Pakistan için gelecekteki herhangi bir güvenlik senaryosunda ortaya çıkacak bir durum olarak Pakistan Taliban’ı ile DEAŞ arasında bir ittifaka karşı büyük korkular var. Bununla birlikte TTP, Afganistan Talibanı ile Pakistan güvenlik güçleri arasında gelecekteki herhangi bir işbirliğinin önündeki en büyük engel olabilir.

Diğer taraftan TTP, Kabil’de Taliban’ın yükselişinde bu yana Pakistan güvenliğine yönelik saldırılarını artırdı. TTP liderleri Afganistan’da saklanarak yaşıyor.

Taliban’ın Afganistan’da iktidarı ele geçirmesinden bu yana Afganistan sınırındaki kabile bölgelerinde silahlı şiddet eylemlerinin arttığı Pakistan’a gelince, TTP’nin yeniden canlanması, Pakistan’ın ana endişesi. Taliban’ın hükmü altında güvenli bir sığınak bulan TTP, sert bir sınır ötesi kampanya başlattı. Buna karşılık Pakistan ordusu, Afganistan topraklarındaki Pakistan Taliban hareketine karşı askerî harekât yürütmeye yöneldi. Taliban’ın aymazlığından duyduğu hayal kırıklığı nedeniyle Pakistan, sınır ötesi bombardıman ve bazen de hava saldırıları gerçekleştirdi.

Şu anda Taliban, silahlı grupla şiddetli bir çatışmaya girmek yerine TTP ile İslamabad arasında arabuluculuk rolü oynamayı seçmiş durumda. Pakistan da şu an bu yaklaşımı kabul ederken, ancak girişim henüz saldırganlıkların durdurulmasıyla sonuçlanmadı.

Bir askeri uzman, TTP saldırılarının 2022 yazına kadar devam ettiğini söyledi. Pakistan, TTP’nin hedeflerine karşı hava saldırıları düzenleyerek şimdiden Taliban’ı kızdırmış durumda. Bu durum ise iki ülke arasında büyük bir gerginliğe neden oldu. Diplomatik uzmanlar, Afganistan ve Pakistan arasındaki askeri iş birliği geleceğinin, Pakistan ordusunun ve hükümetinin arzusu doğrultusunda Pakistan Taliban’ı sorununun çözülmesine bağlı olduğunu söyledi.

Aynı şekilde bağımsız bir güvenlik uzmanı olan Şahid Rıza, “İki taraf arasında gerçek bir işbirliği başlatılmadan önce Pakistan Taliban’ı sorunu, Pakistan’ı tatmin edecek şekilde çözülmelidir” ifadelerini kullandı.

3000