Nepal, ekonomik kriz ve gençlerin önderliğindeki geniş çaplı protestolarla sarsılırken, ülkede çalışan binlerce Nepalli işçinin İsrail’e gönderilmesi konusu da uluslararası insan hakları çevrelerinde tartışma yarattı.
Gazeteci Kanak Mani Dixit, İsrail’in iş gücü açığını Nepalli işçilerle doldurmaya çalıştığını ve bunun onların hayatlarını riske attığını belirtti. Dixit, “Nepalli işçilerin yaşam hakkı tehlikede ve şu dönemde onları İsrail’e göndermek, Nepal devletinin Filistin halkına yönelik İsrail’in soykırımına yardım ve yataklık etmesi anlamına gelir.” dedi.
Himalayan Times’ın verilerine göre İsrail’de yaklaşık 5 bin Nepalli işçi bulunuyor. Ancak bu sayının Hindistan üzerinden seyahat edenlerle birlikte daha fazla olduğu tahmin ediliyor. 7 Ekim 2023’teki olaylar sonrası Filistinli işçilerin çalışma izinleri iptal edilirken, Hindistan 20 bin işçiyi İsrail’e gönderdi.
Nepal’deki ekonomik kriz, gençlerin öfkesini artırdı. "Z Kuşağı" hareketi olarak adlandırılan gençlik hareketi, sosyal medya yasakları ve hükümet karşıtı protestolarda en az 19 gencin polis müdahalesiyle hayatını kaybetmesine tepki gösterdi. Binlerce kişi sokaklara dökülerek araçları ve kamu binalarını ateşe verdi, parlamentoyu hedef aldı.
Nepal Başbakanı’nın istifası, bölgedeki siyasi istikrarsızlığı derinleştirirken, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Nepal’deki duruma ilişkin “derin endişe” dile getirdi ve halkı sakin olmaya çağırdı.
Z Kuşağı hareketi, Nepal’in gelecekteki liderliğinin siyasi partilerden bağımsız, liyakat ve dürüstlük esasına göre seçilmesini talep ediyor. Hareket, “Şeffaf ve halkın çıkarına çalışan bir hükümet istiyoruz, yolsuzluk ve siyasi elitlerin çıkarları için değil” açıklamasını yaptı.
Nepal, işgalci İsrail ile 1960’tan beri dostane ilişkiler sürdürüyor. İsrail, Nepal ordusunun modernizasyonuna destek verirken, 2015’teki deprem sonrası da arama-kurtarma ekipleri göndermişti. Ancak Nepal, Birleşmiş Milletler’de sürekli ateşkes çağrısı yaparak İsrail-Filistin çatışmasında denge kurmaya çalışıyor.
Nepal ekonomisi, yurt dışındaki işçi gelirlerine bağımlı. Göçmen işçilerin gönderdiği para ülke GSYH’sinin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Ancak uzmanlar, bu modelin gençlerin düşük ücretli işlere gönderilmesi ve ülkede üretkenliğin artmaması nedeniyle sürdürülemez olduğunu belirtiyor.
Nepalli işçilerin İsrail’e gönderilmesinin, özellikle Gazze’de yaşanan insan hakları ihlalleri göz önüne alındığında etik ve siyasi tartışmaları körüklediği görülüyor. İnsan hakları örgütleri, Nepal hükümetini bu konuda daha hassas olmaya çağırıyor.
Nepal’deki ekonomik ve siyasi kriz derinleşirken, İsrail’e yönelik işçi gönderme politikası yeni bir tartışma alanı yaratmaya devam ediyor.
