ABD ile arasında soğuk rüzgarlar esen Suudi Arabistan yönetimi Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkilerini güçlendirmek için attığı adımları sıklaştırdı. Geçen aralık ayında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping 3 günlük resmi ziyaret gerçekleştirmişti. Riyad yönetimi Çin liderinin ziyareti sırasında bir Arap ülkeleri zirvesi düzenlemişti. Ziyaret, ABD'nin Çin'i kuşatma ve baskılama stratejisi uyguladığı bir dönemde Riyad'ın Pekin ile yakınlaşması Orta Doğu'daki güç dengesinde Pekin'in ağırlığının artması olarak değerlendirilmişti. Riyad'ın son dönemde siyasi ve ekonomik alanlarda attığı adımlar da bu değerlendirmeyi doğrular nitelikte. Dün toplanan Suud kabinesi Çin ve Rusya'nın ortak girişimiyle kurulan siyasi ve güvenlik işbirliği öngören Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) katılım kararı aldı.
Tam üyeli̇k öncesi̇ basamak
Riyad yönetiminin aldığı karara göre Suudi Arabistan ŞİÖ'de diyalog ortağı olarak yer alacak. İngiliz haber ajansı Reuters'a konuşan kaynaklar, Şi Cinping'in Aralık ayındaki Suudi Arabistan ziyareti sırasında Riyad'ın ŞİÖ'ye katılımının da konuşulduğunu belirttiler. Kaynaklar, diyalog ortaklığı konumunun Suudi Arabistan'ın orta vadede kazanacağı tam üyelik öncesi bir basamak olduğunu kaydettiler.
Bi̇r gün önce gelen telefon
Suud kabinesinin kararından bir gün önce Şi Cinping ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın bir telefon görüşmesi gerçekleştirmişti. Görüşmede Çin lideri, Suudi Arabistan ve İran arasında, Pekin'in arabuluculuğu ile atılan normalleşme adımlarından duyduğu memnuniyeti dile getirmişti.
Dev rafi̇neri̇ yatırımı
Riyad yönetimi, ŞİÖ açıklamasından üç gün önce de Çin'e dev bir enerji yatırım paketi açıkladı. Ulusal petrol şirketi Saudi Aramco, Çin'de rafineri ve petrokimya tesisinin inşa edilerek faaliyete geçeceğini belirtti. Saudi Aramco'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, Çin'in Norinco ve Panjin şirketleriyle ortak girişim başlatıldı. Ortak girişimin yüzde 30'u Saudi Aramco'ya, yüzde 51'i Norinco ve yüzde 19'u Panjin'e ait olacak. Tesis 2026'da faaliyete geçecek.
Arabuluculuk yaptı
Çin yönetimi, 7 yıldır aralarında diplomatik ilişki bulunmayan İran ve Suudi Arabistan'ı mart ayı başında Pekin'de bir araya getirmiş ve müzakereler sonucunda, Tahran ile Riyad arasında normalleşme sürecinin başlayacağı ve diplomatik ilişkilerin yeniden tesis edileceği açıklanmıştı. Gelişme, Orta Doğu'da ABD hegemonyasına büyük darbe olarak nitelendirilmişti.
İran üyeli̇k belgesi̇ni̇ i̇mzaladi
Suudi Arabistan'ın diyalog ortağı olarak katıldığı ŞİÖ, 2001 yılında Çin, Rusya ve Orta Asya Türk cumhuriyetleri tarafından siyasi ve güvenlik işbirliği örgütü olarak kuruldu. Gruba daha sonra Hindistan ve Pakistan da katıldı. Geçen sene ise İran tam üyelik belgesini imzaladı.
