İsrail güçleri tarafından Nisan 2021'de gözaltına alınan 17 yaşındaki Filistinli Muhammed Gassan Mansur'un durumu idari tutukluluk cezası nedeniyle belirsizliğini koruyor.
Yaklaşık bir sene önce Batı Şeria'nın Cenin bölgesinde gözaltına alınan Mansur'un "idari tutukluluk cezası", bu şekilde İsrail hapishanelerinde bulunan yüzlerce Filistinlinin durumunu da düşündürüyor.
İsrail askerleri tarafından kafasına aldığı darbe nedeniyle görme yetisini kaybeden Mansur'un tutukluluk sırasında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı ifade ediliyor.
Lise eğitimine devam ederken gözaltına alınan Mansur'un idari tutukluluğunun devamı, sağlık durumu ve davasının belirsizliği ailesine zor günler yaşatıyor.
İsrail hapishanelerindeki idari tutuklu Filistinliler, yargılama olmaksızın aylarca cezaevinde tutulabiliyor. Askeri mahkemeye çıkartılan Filistinlilerin tutuklanma gerekçesi "güvenliğe zarar verebileceği" nedeniyle öğrenilemediği için savunma da mümkün olmuyor.
Filistinli gencin annesi Sena Mansur, oğlunun gözaltına alınması sırasında yaşadıklarını ve idari tutukluluk sürecini anlattı.
Dehşet veren gözaltı anları
Oğlunun lisede son sınıfta olduğunu söyleyen annesi, "İnsanlara saygılıydı, kimseyi rahatsız etmezdi ve okulunda başarılıydı." dedi.
Acılı anne, 9 Nisan'da İsrail güçleri tarafından gece saatlerinde baskına uğradıklarını belirterek, olayı şu ifadelerle anlattı:
"Acımasızca ve vahşice içeri girdiler, kafasına bir silahla vurdular ve o anda görme yetisini tamamen kaybetti."
Ailesinin tutuklama sırasında oğluna elbiselerini vermesine dahi İsrail askerlerinin müsaade etmediğine dikkati çeken Mansur, "Gözleri bağlı, üşümüş ve aç bir halde gözaltına alındı." diye konuştu.
"Suçlama olmaksızın idari tutukluluk"
Sorgulama nedeniyle oğlunun hücrede 28 gün kaldığını belirten Mansur, "Bir çocuğun bu kadar tutuklu kalması zor, idari tutuklu kalması daha zor." dedi.
Anne Mansur, oğlunun ilk 6 ay süren idari tutukluluk cezası süresince zor durumda olduğunu, idari tutukluluk cezasının 4 ay uzatılmasıyla psikolojisinin bozulduğunu dile getirdi.
Şubat ayında oğlunun idari tutukluluk durumunun sona ermesini beklediklerini kaydeden Mansur, buna karşın idari tutukluluk kararının 4 ay daha uzatıldığını ifade etti.
Birleşmiş Milletlere başvuru
İsrail'in Megiddo Cezaevi'nde yaklaşık bir senedir idari tutuklu bulunan Muhammed Mansur için ailesi sivil toplum ve uluslararası hukuk yoluyla sonuç almaya çalışıyor.
Dünya Çocukları Savunma Hareketi Filistin Şubesi, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyine bağlı olan Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu'na Mansur'un tahliyesi için acil talepte bulundu.
Talepte, Havara gözaltı merkezinde tutulan Mansur'un insanlık dışı koşullarda 15 gün alıkonulduğu vurgulandı.
Mansur'u ziyaret eden avukatının ifadelerine yer verilen talepte, İsrail askerlerinden "birisinin onu boynundan tuttuğu, başka bir askerin ise tekmelediği" aktarıldı.
Dünya Çocukları Savunma Hareketinin verilerine göre, İsrail güçleri 2015'ten bu yana 39 çocuk, geçen yıl ise 4 çocuğu idari tutuklu olarak gözaltına aldı.
İsrail'in Filistinlilere yönelik 'yargısız' cezası: İdari tutukluluk
İsrail'in Filistinlilere yönelik 1967'den beri uyguladığı "idari tutukluluk" sistemi, İngiliz sömürge dönemindeki Olağanüstü Hal Yasası'ndan uyarlanan İsrail askeri yasalarına dayanıyor.
İnsan haklarına aykırı bu uygulama İsrailli ve Filistinli hak örgütlerinin yanı sıra uluslararası insan hakları kuruluşlarınca yoğun biçimde eleştiriyor.
İsrail ordusu, iç istihbarat teşkilatı Şabak (Şin-Bet) ile iş birliği halinde, işgal altındaki Batı Şeria'da "ileride suç işleyebileceği" gerekçesiyle Filistinlileri idari tutuklu olarak gözaltına alabiliyor.
Hak örgütlerine göre İsrail, 1967'den itibaren tutukladığı 700 bin Filistinliden 50 bininde idari tutukluluk uygulamasına başvurdu ve bugüne kadarki idari tutuklamaların neredeyse yarısı 2000-2014 arasında yaşandı.
Filistin Esirler Cemiyetinin paylaştığı verilere göre, İsrail hapishanelerindeki idari tutukluların sayısı 2021'de 500'e ulaştı. İsrail ordusu, 2021'de 1595 idari tutukluluk emri verdi. Bunun bir kısmının Filistinlilerin idari tutukluluk cezalarının uzatılması kararlarını içerdiği açıklandı.
