ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA), gezegenin iklim sağlığı açısından hayati öneme sahip Arktik Karne Raporu'nu yayımladı. Veriler, Kuzey Kutbu'nun kayıtların tutulmaya başlandığı 1900 yılından bu yana en sıcak yılını geçirdiğini tescilledi.
Rapor, Ekim 2024 ile Eylül 2025 arasındaki dönemde sıcaklıkların, 1991–2020 ortalamasının 1,60 santigrat derece üzerine çıktığını ortaya koydu.
Koyu sular güneşi emiyor
Bilim insanları bu durumu "Arktik Amplifikasyonu" fenomeni ile açıklıyor. Bölge, küresel ortalamadan çok daha hızlı ısınıyor. Eriyen beyaz deniz buzlarının yerini, güneş ısısını yansıtmak yerine emen koyu renkli okyanus sularına bırakması, bu ısınma döngüsünü durdurulamaz bir hıza kavuşturuyor.
2040'ta buzsuz yaz tehlikesi
Rapordaki en korkutucu veri deniz buzlarına ilişkin. Mart 2025'te deniz buzu miktarı, 47 yıllık uydu kayıtlarındaki en düşük zirve seviyesini gördü. Modellemeler, 2040 yılına kadar bölgede deniz buzunun tamamen yok olduğu ilk yaz mevsiminin yaşanabileceğini öngörüyor. Bu durum, buzu yaşamsal faaliyetleri için kullanan kutup ayıları, foklar ve deniz filleri için doğrudan bir yok oluş tehdidi anlamına geliyor.
Nehirler paslanıyor, akıntılar yavaşlıyor
Isınmanın etkisi sadece buz erimesiyle sınırlı değil; ekolojik denge de bozuluyor:
-
Paslanan Nehirler: Donmuş toprakların (permafrost) çözülmesiyle açığa çıkan demir, 200'den fazla nehri turuncu renge boyadı. Bu durum suların asitliğini artırarak canlı yaşamını tehdit ediyor.
-
Akıntı Bozulması: Eriyen buzullardan gelen tatlı su, Avrupa'nın kışlarını ılıman tutan Körfez Akıntısı (Gulf Stream) sistemini zayıflatıyor.
Tundra yeşilleniyor
Isınan ve nemlenen hava, Arktik tundrasının bitki örtüsünü de değiştiriyor. 2025 yılı, son 26 yılda görülen en yüksek üçüncü "yeşillenme" seviyesine sahne oldu.
