Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan Zengezur anlaşması, bölgedeki jeopolitik dinamikleri köklü bir şekilde değiştirme potansiyeline sahip. ABD, bu anlaşma ile birlikte Zengezur koridorunu 99 yıllığına kiralayarak, bölgedeki varlığını artırmayı hedefliyor. Bu durum, İran'ın hareket alanını kısıtlayarak, ABD'nin bölgedeki stratejik etkisini pekiştirecek.
Zengezur, Çin ve Rusya'nın Batı’ya ulaşımı için kritik bir kara parçasıydı. Artık bu koridordan geçecek olan kara ve demiryolu taşımalarını ABD kontrol edecek. Bu durum, silah, nükleer ve kaçak mal geçişlerinin denetlenmesini sağlayarak, hem ABD hem de AB için önemli bir ekonomik ve güvenlik avantajı sunacak.
ABD, Türkiye’den sonra savunma hattını Zengezur’a taşırken, bu durum Türkiye’ye olan bağımlılığı artıracak. Özellikle Ağrı ve Kars gibi illerde yeni ABD yatırımları bekleniyor. Rusya ve Çin ise kara güzergahını kaybetmenin etkisiyle, Karadeniz üzerinden Türkiye limanlarına yönelmek zorunda kalacak. Bu, iki ülkenin Türkiye ile olan ilişkilerini daha da önem kazanacak hale getiriyor.
Anlaşmanın diğer bir önemli boyutu ise, hem Azerbaycan hem de Ermenistan'ın İran ve Rusya'nın etkisinden kısmen kurtulmasıdır. Bu durum, bölgede Batı etkisinin hızla artmasına yol açacak. ABD'nin Zengezur’a gelmesi, Türk Devletleri Teşkilatı'na yönelik yaklaşımını da değiştirecek; bu ülkeler, ABD ile daha fazla iş birliği yapmak zorunda kalacak.
Azerbaycan, ABD ile olan ilişkilerinde bazı şartlar öne sürerken, vergi muafiyeti ve Ermenistan'a karşı koruma gibi vaatler aldı. Bu iki devlet, kendi çıkarları doğrultusunda hareket ederek, ABD ile güçlü bir işbirliği kurmayı hedefliyor.
Sonuç olarak, Zengezur anlaşması, bölgedeki güç dengelerini değiştirecek önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor. ABD'nin stratejik hamleleri, bölgedeki ülkelerin ilişkilerini yeniden şekillendirecek ve yeni ekonomik fırsatlar yaratacaktır. Ancak bu durum, aynı zamanda Rusya ve Çin'in bölgedeki etkisini azaltarak, Batı'nın hakimiyetini artıracaktır.
